De Nijenbeek is een relatief jonge ruïne. Op 12 april 1945 beschoten de geallieerden de burcht vanaf Gorssel met granaten en tanks om de Duitsers die in het bouwwerk zaten te verdrijven. Toen dit gelukt was, trokken de geallieerden de rivier over om hun opmars ter bevrijding van Nederland voort te zetten. Ze lieten de burcht grotendeels verwoest achter.
De huidige ruïne werd in de 13e eeuw gebouwd als Donjon (verdedigingsburcht). Van de 16e eeuw tot de 19e eeuw werd erin gewoond. De Nijenbeek bestond toen uit een kasteel met voorburcht.
Tijdlijn
Datum | Omschrijving | Bron |
|---|---|---|
1184-1207 | Regering onder Otto I van Gelre en van Zutphen (1184-1207) - Voortdurend oorlog tussen Gelre en het Sticht | Bitter |
1207-1229 | Regering onder Graaf Gerard van Gelre (1207-1229) - Strijd Gelre en Utrecht gesust | Bitter |
1230 | Verstening van de toren rond 1230 - Tussen 1170 (hierna wordt met steen gebouwd) en 1266 - In periode relatieve rust (1225-1275) | Bitter |
1266-1295 | Eerste vermelding Nijenbeek 1266 - Nijenbeek bezit van D. van Vredetorp “Heer van Nijenbeek” | Bitter |
1296-1364 | Kasteelbezit van de Graven Van Gelre | Edelman |
1340-1364 | Eigenaar J. de Cocq van Oppijnen | Edelman |
1364-1727 | De Nijenbeek in bezit van leden van de familie Van Steenbergen | Edelman |
1364-1373 | Peter van Steenbergen Raad van Eduard van Gelre, Rentmeester van Veluwe, beleend | Bitter |
1373-1383 | Hendrik van Steenbergen, Proost van Zutphen en Rentmeester en Zegelbewaarder van den Hertog, broer van Peter, beleend | Bitter |
1383-1402 | Willem van Steenbergen Amptman van Veluwe, broer van Peter en Hendrik, beleend | Bitter |
1402-1439 | Peter van Steenbergen, zoon van Willem, beleend | Bitter |
1439-1473 | Johan van Steenbergen, zoon van Peter, beleend | Bitter |
1473-1500 | Peter van Steenbergen, zoon van Johan, beleend | Bitter |
1500-1506 | Fijakker van Steenbergen, zoon van Peter, beleend | Bitter |
1506-1516 | In 1506 confisceert hertog Karel het kasteel, maar mogelijk is het al vóór 1516 weer aan Van Steenbergen teruggegeven | Bitter |
1516 | Hendrik van Steenbergen, broer van Fijakker, beleend. In 1523 laat hertog Karel van Gelre De Nijenbeek gedeeltelijk afbreken. Stenen worden naar plaats tegenover Deventer vervoerd, waar Karel twee blokhuizen (Morgenster en Altena) laat bouwen voor de belegering van Deventer. Na sloop van de twee blokhuizen gaat het verhaal dat de stenen gebruikt zijn voor De Waag van Deventer. | Bitter |
1522 | Op De Nijenbeek woonde tijdelijk de drost Melokraede | Bitter |
1537 | De hertog stelt Hans van Gress aan als kasteelbewaarder | Bitter |
1540 | Hendrik van Steenbergen wordt weer als bewoner van De Nijenbeek vermeld | Bitter |
1542-1578 | Karel van Steenbergen, zoon van Hendrik, beleend | Bitter |
1578-1582 | Hendrik van Steenbergen, zoon van Karel, beleend | Bitter |
1582-1595 | Geertruide van Renesse, weduwe van Karel en moeder van Hendrik, beleend. In 1584 wordt Nijenbeek ingenomen door de Spaanse bevelhebber De Taxis, maar een jaar later herovert Leicester het | Bitter |
1595-1622 | Johan van Steenbergen, zoon van Geertruide en broer van Hendrik, beleend | Bitter |
1622-1647 | Johan van Steenbergen, zoon van Johan, beleend | Bitter |
1647-1682 | Johan Thomas van Steenbergen, zoon van Johan, beleend. In 1672 is Nijenbeek korte tijd het hoofdkwartier van de haastig tegen de Fransen samengestelde IJssellinie. Deze linie is al spoedig opgegeven en door de Fransen bezet. Johan Thomas krijgt van de Fransen voor zijn goederen een sauve-garde (vrijgeleide) | Bitter |
1688-1726 | Johan Dirk van Steenbergen, zoon van Johan Thomas, beleend | Bitter |
1727-1757 | Johanna Elisabeth van Steenbergen, gehuwd met Derk Jan van Stepraed, beleend | Bitter |
1757-1768 | Willem Casper (Frantz) van Dorninck, gehuwd met Maria Agnes van Stepraed (erfgename van haar moeder Johanna Elisabeth), in naam van zijn echtgenote, beleend | Bitter |
1769-1778 | Herman Adolph Nagell tot Vornholz, gehuwd met Johanna Elisabeth van Dorninck (erfgename van haar moeder Maria Agnes), in naam van zijn echtgenote, beleend. In 1778 verkopen zij het. | Bitter |
1779-1816 | Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije, Heer van de beide Pollen en De Nijenbeek, laat de Nijenbeek ingrijpend restaureren. De derde verdieping waar de Ridderzaal is gelegen wordt verhoogd en een nieuwe borstwering met grote vierkante openingen wordt gemetseld. In 1795 wordt Nijenbeek geconfisceerd door het Provinciaal College van Politie, Financiën en Algemeen Welzijn | Harenberg |
1816-1872 | Willem Anne Baron Schimmelpenninck van der Oije, neef van Willem Anne, erft Nijenbeek, eigenaar | Bitter |
1872-1918 | Alexander Baron Schimmelpenninck van der Oije, zoon van Baron Willem Anne, gehuwd met jonkvrouwe Sophie Frédérique Mathilde van Bronkhorst erft Nijenbeek. Alexander was Commissaris der Koningin in de Provincie Gelderland | Bitter |
1873 | Tot dit jaar was het kasteel De Nijenbeek bewoond. Harenberg 1901 “Door de goede zorgen van den eigenaar (Alexander Baron Schimmelpenninck van der Oije) ziet de Nijenbeek er lang niet als een ruïne uit” | Harenberg |
1918-1933 | Nicoline Adriana Sophie Barones Schimmelpenninck van der Oije, hun dochter, gehuwd met jhr. Mr. Rudolf Everard Willem van Weede, erft Nijenbeek, eigenaar | Bitter |
1933-1940 | Jonkvrouwe Jacqueline Pauline van Weede, Zuster van jhr. Mr. Rudolf Everard, weduwe van jhr. mr. Jan Hendrik van Haersma de With, erft Nijenbeek, eigenaar | Bitter |
1940-1965 | Jonkheer dr Jan Minnema van Haersma de With, hun zoon, erft Nijenbeek, eigenaar | Bitter |
1945 | Op 12 april 1945 verdrijven de geallieerden vanaf Gorssel, met tanks en granaten de Duitsers uit De Nijenbeek. De geallieerden kunnen hun opmars van de bevrijding van Nederland voortzetten. Voorst en Wilp worden bevrijd. De Nijenbeek blijft zwaar beschadigd achter | Bitter |
1965-1991 | Jhr mr Frederik Johan Constantijn Schimmelpenninck, zoon van de zuster van jhr dr Jan Minnema (jkvr Anna Magdalena van Haersma de With, gehuwd met Jhr mr dr Albert Gerard Schimmelpenninck), erft Nijenbeek, eigenaar | Landgoed |
1991-heden | Mevrouw A. barones van Lynden, erft de Nijenbeek van Jhr mr Frederik Johan Constantijn Schimmelpenninck, eigenaar | Landgoed |
1999-2004 | Onderzoek eigenaresse landgoed De Poll, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Rotary Club en restauratiearchitecten naar restauratiemogelijkheden ruïne De Nijenbeek. Wegens gebrek aan financiële middelen kunnen plannen niet geconcretiseerd worden | Rijksdienst |
2009-2010 | Eigenaresse landgoed De Poll, gemeente Voorst, provincie Landgoed Kasteel de Nijenbeek Gelderland, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Monumentenzorg Gelderland en het Gelders Genootschap slaan handen ineen voor behoud ruïne De Nijenbeek | Landgoed |
2015-2017 | Consolidatie door aannemingsbedrijf Nico de Bont | Landgoed |
